Η Εργοθεραπεία ορίζεται ως η επιστήμη και η τέχνη που βοηθά τους ανθρώπους να πραγματοποιούν τις δραστηριότητες καθημερινής ζωής που είναι σημαντικές για την υγεία και την ευεξία τους, μέσω της εμπλοκής τους σε αξιόλογες και γεμάτες νόημα δραστηριότητες (Willard, Crepeau Crepeau, Cohn & Schell, 2009).

Οι εργοθεραπευτές/τριες χρησιμοποιούν την προσεκτική ανάλυση των φυσικών (σωματικών), περιβαλλοντικών, ψυχοκοινωνικών, διανοητικών, πνευματικών, πολιτικών και πολιτιστικών παραγόντων προσπαθώντας να εντοπίσουν τα εμπόδια που οδηγούν στην πραγματοποίηση των έργων που είναι σημαντικά για το ίδιο τον άνθρωπο.

Η θεραπευτική παρέμβαση πραγματοποιείται μέσα από σκόπιμες δραστηριότητες που στοχεύουν στην βελτίωση και ανάπτυξη δεξιοτήτων σε όλους τους τομείς της ζωής, τόσο στο σπίτι, όσο στο σχολείο και την κοινότητα.

Στην συνεδρία αξιοποιούνται οι δυνατότητες του ατόμου μέσω του παιχνιδιού, της κίνησης  και των τεχνών με σκοπό την κατάκτηση των απαιτούμενων για την ηλικία του δεξιοτήτων μέσα από θετικές εμπειρίες.

Απευθύνεται σε παιδιά, εφήβους και ενήλικες  με μαθησιακές δυσκολίες, υπερκινητικότητα και διάσπαση προσοχής, διαταραχή συντονισμού των κινήσεων, αισθητηριακές δυσκολίες, προβλήματα συμπεριφοράς, ψυχοκινητική καθυστέρηση, αναπτυξιακές διαταραχές κ.α.

Αισθητηριακή Ολοκλήρωση

Η Αισθητηριακή Ολοκλήρωση είναι η νευρολογική διαδικασία η οποία οργανώνει τις αισθήσεις από το σώμα μας και το περιβάλλον και μας δίνει τη δυνατότητα να έχουμε την κατάλληλη δράση και συμπεριφορά στο περιβάλλον αυτό (Ayres, 1972)”.

Μέσω αυτής της νευρολογικής διαδικασίας το άτομο:

• λαμβάνει αισθητηριακές πληροφορίες από το περιβάλλον και από την κίνηση του σώματος του.
• επεξεργάζεται και ενοποιεί τα αισθητηριακά συστήματα στο νευρικό σύστημα.
• χρησιμοποιεί τις αισθητηριακές πληροφορίες για να σχεδιάζει και να οργανώνει τη συμπεριφορά του κατάλληλα (προσαρμοστική απόκριση) στις προκλήσεις του περιβάλλοντος.

Τα αισθητηριακά συστήματα που είναι υπεύθυνα για την ανίχνευση, την υποδοχή και την επεξεργασία των αισθητηριακών πληροφοριών είναι το οπτικό, το ακουστικό, το γευστικό, το απτικό, το αιθουσαίο (αίσθηση της κίνησης και της ισορροπίας), το ιδιοδεκτικό και το σύστημα της ενδοδεκτικότητας (ανιχνεύει πληροφορίες μέσα από το σώμα μας, όπως το αίσθημα της πείνας, πόνος, κτλ).

Δυσλειτουργίες στην Αισθητηριακή Ολοκλήρωση

Οι δυσκολίες στην Αισθητηριακή Ολοκλήρωση είτε είναι αμιγείς είτε συνοδές δυσκολίες με άλλες παθήσεις (ΔΑΦ, ΔΕΠ-Υ). Οι δυσκολίες αυτές επηρεάζουν την λειτουργικότητα του παιδιού σε όλους τους τομείς.

Δυσκολίες στην Αισθητηριακή Ολοκλήρωση μπορεί να έχουν σαν αποτέλεσμα:

• Υπέρ–ευαισθησία ή υπό-ευαισθησία σε αισθητηριακά ερεθίσματα.
• Ασύνηθες χαμηλό ή υψηλό επίπεδο δραστηριότητας.
• Δυσκολίες σε επίπεδο οργάνωσης και συγκέντρωσης.
• Δυσκολίες στο συντονισμό της κίνησης.
• Δυσκολίες στη μάθηση νέων δεξιοτήτων.
• Μαθησιακές Δυσκολίες.
• Μη-λειτουργική συμπεριφορά (υπερβολική αντίδραση)
• Συναισθήματα όπως έντονο άγχος.

Η παρέμβαση της Αισθητηριακής Ολοκλήρωσης

Κύριος στόχος της παρέμβασης της Αισθητηριακής Ολοκλήρωσης είναι η δημιουργία περιβαλλόντων, χρήση ειδικού εξοπλισμού ώστε να βοηθήσει το παιδί να ξεπεράσει τις δυσκολίες του.  Μέσα από σκόπιμες και νοηματοδούμενες για το παιδί δραστηριότητες/παιχνίδι το παιδί αναπτύσσει τις ικανότητες του να δέχεται, επεξεργάζεται και να έχει μια οργανωμένη προσαρμοστική απόκριση στους αισθητηριακούς ερεθισμούς.

Sherborne Developmental Movement

Η κινησιοπαιδαγωγική μέθοδος Sherborne Developmental Movement (SDM) περιλαμβάνει τις αρχές της κίνησης, την αποδοχή όλων, τη σημασία του να νιώθει κανείς το σώμα του σαν το σπίτι του και την δημιουργία των σχέσεων μέσα από την κίνηση. (Marsden & Egerton,2007). Οι κινητικές εμπειρίες προσφέρονται σε ένα περιβάλλον που είναι ανοιχτό στις προσωπικές αποκρίσεις, είναι μη-επικριτικό και το οποίο λειτουργεί αυστηρά μέσα στα πλαίσια της επίτευξης και της επιτυχίας (Hill, 2006).

Εφαρμόζεται σε παιδιά, εφήβους και ενήλικες τυπικής και μη τυπικής ανάπτυξης και στοχεύει να βοηθήσει στην βελτίωση και ανάπτυξη της κίνησης, στην επίγνωση και τον έλεγχο του σώματος, στην ενσυναίσθηση, στην ανάπτυξη πρωτοβουλιών και ευρηματικότητας, στην βελτίωση και ανάπτυξη κοινωνικών δεξιοτήτων μέσω της διαδραστικής μάθησης.

Στην ΚοινΣΕπ, η SDM εφαρμόζεται για την βελτίωση και ανάπτυξη δεξιοτήτων στα πλαίσια των εργοθεραπευτικών προγραμμάτων και στην πραγματοποίηση  βιωματικών ομάδων παιδιών και ενηλίκων.

Εργοθεραπεία σε φυσικό περιβάλλον

Η Παιδιατρική Εργοθεραπεία με βάση τη φύση χρησιμοποιεί τη φύση και την ύπαιθρο ως φυσικό περιβάλλον για τη διευκόλυνση των δεξιοτήτων και των ικανοτήτων των παιδιών. Η φύση είναι ένας φυσικός χώρος παιχνιδιού για τα παιδιά, που παρέχει οφέλη για την υγεία, τα οποία είναι πραγματικά αδύνατο να αναπαραχθούν σε οποιοδήποτε εσωτερικό περιβάλλον θεραπείας. Ο φυσικός κόσμος εμπνέει την εσωτερική κίνηση των παιδιών να εξερευνήσουν, να προκαλέσουν το σώμα τους, να είναι δημιουργικοί και να διασκεδάσουν ενώ παράλληλα χτίζουν δεξιότητες.

Αυτό ισχύει ιδιαίτερα για τα μικρά παιδιά καθώς αναπτύσσουν τα αισθητικοκινητικά τους συστήματα. Όλες τις αισθητηριακές εμπειρίες, που βιώνει το παιδί, ξεκινούν από τη φύση που είναι άμεσα συνδεδεμένη και απαραίτητη για την ανάπτυξη τους. Η φύση δίνει την δυνατότητα κινήτρων στα παιδιά, ώστε να δράσουν πιο αυθόρμητα και ελεύθερα, λαμβάνοντας υπόψη και μαθαίνοντας να προσαρμόζονται στις περιβαλλοντικές αλλαγές, τροποποιώντας  τον ρυθμό εκτέλεσης δραστηριοτήτων. Δίνει την ευκαιρία πολλών και διαφορετικών κινητικών εμπειριών.  Εξασκεί και αναπτύσσει δεξιότητες χαλάρωσης και ηρεμίας, που στην κοινωνία του σήμερα δεν επιτυγχάνονται τόσο εύκολα. Τα επίπεδα άγχους μειώνονται και τα παιδιά βρίσκουν νέους τρόπους να ανταποκρίνονται στις καθημερινές απαιτήσεις.

Τα εργοθεραπευτικά προγράμματα που πραγματοποιούνται στον κήπο της ΚοινΣΕπ παρεμβαίνουν  όχι μόνο στις ανάγκες αισθητηριακής επεξεργασίας και της κινητικής ανάπτυξης αλλά και στις ψυχοκοινωνικές ανάγκες.