Η Θεραπευτική Συμμαχία στην Εργοθεραπεία

Η Εργοθεραπεία είναι μία επιστήμη, που εστιάζει στην ανθρώπινη δραστηριότητα και έχει κεντρικό στόχο να βοηθήσει τα παιδιά να επιτύχουν τη μέγιστη συμμετοχή και αυτονομία σε όλες τις πτυχές της καθημερινής ζωής τους (παιχνίδι, σχολείο, αυτοφροντίδα). Προκειμένου να επιτευχθεί αυτή η βαθιά και ουσιαστική αλλαγή, η ποιότητα της σχέσης μεταξύ του Εργοθεραπευτή, του παιδιού και της οικογένειας/φροντιστή είναι θεμελιώδης (Taylor, 2017). Αυτή η σχέση ονομάζεται Θεραπευτική Συμμαχία.

Η Θεραπευτική Συμμαχία ορίζεται ως μία συνεργατική σχέση, η οποία είναι ένας από τους ισχυρότερους προγνωστικούς παράγοντες της επιτυχίας σε κάθε θεραπεία (Horvath & Symonds, 1991). Σύμφωνα με το θεμελιώδες μοντέλο του Bordin (1979), η συμμαχία συγκροτείται από τρία αλληλένδετα στοιχεία, τα οποία όταν αφορούν παιδιά διευρύνονται ώστε να συμπεριλάβουν το οικογενειακό σύστημα:

• Συμφωνία στους Στόχους : Η σαφής και κοινή κατανόηση των επιθυμητών αποτελεσμάτων της παρέμβασης μεταξύ του θεραπευτή, του παιδιού και των γονέων.
• Συμφωνία στα Έργα/Μέσα : Η αμοιβαία συναίνεση στις δραστηριότητες (π.χ. παιχνίδι) και τις παρεμβάσεις που θα χρησιμοποιηθούν για την επίτευξη των στόχων.
• Δημιουργία Θετικού Δεσμού : Ο βαθμός εμπιστοσύνης, εκτίμησης και σεβασμού μεταξύ των τριών μερών.

Η Εφαρμογή της Συμμαχίας στην Εργοθεραπεία με Παιδιά

Στην εργοθεραπευτική πρακτική με παιδιά, η ισχύς της συμμαχίας είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με την επιτυχημένη Οικογενειοκεντρική Πρακτική, όπου το παιδί και η οικογένειά του αναγνωρίζονται ως οι «ειδικοί» για τη ζωή και τις ανάγκες τους. Οι ακόλουθες αρχές και οι μηχανισμοί δράσης της συμμαχίας είναι κρίσιμοι για την έκβαση της παρέμβασης:

• Σχέση με την Οικογένεια: Η καθιέρωση μιας συνεργατικής και ισότιμης σχέσης με τους γονείς είναι θεμελιώδης (Babatunde et al., 2017). Αυτή η θετική σχέση δημιουργεί αίσθηση ενδυνάμωσης και ασφάλειας στους γονείς, ενθαρρύνοντάς τους να συμμετέχουν ενεργά στη θεραπευτική διαδικασία (Gagné-Trudel et al., 2023).
• Επίδραση στη Συμμετοχή: Ερευνητικά δεδομένα έχουν δείξει στατιστικά σημαντική συσχέτιση μεταξύ της ποιότητας της θεραπευτικής σχέσης και του βαθμού συμμετοχής του παιδιού στις δραστηριότητες, επιβεβαιώνοντας τη σημασία της για την έκβαση της θεραπείας (Pan & Liu, 2016).
• Θεραπευτική Χρήση του Εαυτού (TherapeuticUseofSelf): Ο Εργοθεραπευτής καλείται να χρησιμοποιήσει συνειδητά τα προσωπικά του χαρακτηριστικά (ενσυναίσθηση, χιούμορ, μη κριτική στάση) για να δημιουργήσει έναν ασφαλή και συνεργατικό δεσμό με το παιδί (Taylor, 2017). Αυτή η ικανότητα διευκολύνει την ειλικρινή έκφραση δυσκολιών και την ενεργή δέσμευση του παιδιού (Morrison & Smith, 2013).

Συνοψίζοντας, η Θεραπευτική Συμμαχία στην Εργοθεραπεία με παιδιά δεν είναι απλώς ένα «καλό» επαγγελματικό ήθος. Είναι ο μηχανισμός μέσω του οποίου το παιδί και η οικογένεια ενδυναμώνονται, αναλαμβάνουν την ευθύνη του έργου τους και τελικά επιτυγχάνουν την ουσιαστική αλλαγή και τη βελτίωση της ποιότητας ζωής τους.

 Βιβλιογραφικές Αναφορές

• Babatunde, F., MacDermid, J. & MacIntyre, N. (2017) Characteristics of therapeutic alliance in musculoskeletal physiotherapy and occupational therapy practice: a scoping review of the literature. BMC Health Serv Res 17, 375.
• Bordin, E. S. (1979). The generalizability of the psychoanalytic concept of the working alliance. Psychotherapy: Theory, Research & Practice, 16(3), 252-260.
• Gagné-Trudel S, Therriault P-Y, Cantin N. (2023). Exploring Therapeutic Relationships in Pediatric Occupational Therapy: A Meta-Ethnography. Canadian Journal of Occupational Therapy. 91(1):78-87.
• Horvath, A. O., & Symonds, B. D. (1991). Relation between working alliance and outcome in psychotherapy: A meta-analysis. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 59(1), 139-149.
• Morrison, T. L., & Smith, J. D. (2013). Working alliance development in occupational therapy: A cross-case analysis. Australian Occupational Therapy Journal, 60(5), 326-333.
• Pan, A. W., & Liu, L. T. (2016). Therapeutic Relationship and Treatment Outcome. The American Journal of Occupational Therapy, 70(4_Supplement_1), 7011510234p1.
• Taylor, R. R. (2017). The intentional relationship: Occupational therapy and use of self (2nd ed.). F. A. Davis Company.